دانلود گزارشهای کارآموزی و پروژه دانشجویی

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

فصل اول: پیشینه تاریخی

تاریخچه مدلها ۵

تکامل تدریجی مدلها ۹

مزایای به کارگیری مدلها ۱۲

مبانی جایزه ها ۱۴

مدل ادوارد دمینگ ۱۷

مدل مالکولم بالدریج ۱۹

مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ((EFQM 21

ساختار و چارچوب معیارهای مدل سرآمدی EFQM 24

مقایسه سه مدل ۲۵

مقایسه مدلهای تعالی سازمانی با ISO9000 27

مدل ملی ۲۹

فصل دوم : مفاهیم بنیادین سرآمدی

تشریح مفاهیم بنیادین سرآمدی در مدل EFQM 33

معرفی مفاهیم ۳۴

سطوح مختلف سرآمدی در مفاهیم بنیادین مدلEFQM 44

فصل سوم: معیارها و زیر معیارها

ساختار مدل EFQM 48

ارتباط میان مفاهیم بنیادین سرآمدی و مدل سرآمدی ۸۶

فصل چهارم: خود ارزیابی 

خودارزیابی در مدل EFQM 88

فرایند عمومی‌خود ارزیابی ۸۹

رهیافتهای خود ارزیابی در مدل EFQM 92

رهیافت پرسشنامه ۹۲

مزایای رهیافت پرسشنامه ۹۲

معایب رهیافت پرسشنامه ۹۳

رهیافت نمودار ماتریسی ۹۳

مزایای رهیافت نمودار ماتریسی ۹۵

معایب رهیافت نمودار ماتریسی ۹۶

رهیافت کارگاه ۹۶

ملاحظاتی در مورد مراحل خودارزیابی ( با استفاده از رهیافت کارگاه)

برای هر کدام از ۳۲ زیر معیار مدل EFQM 99

مزایای رهیافت کارگاه ۹۹

معایب رهیافت کارگاه ۱۰۰

رهیافت پروفرما ۱۰۱

مزایای رهیافت پروفرما ۱۰۲

معایب رهیافت پروفرما ۱۰۳

رهیافت شبیه سازی فرآیند اخذ جایزه ۱۰۳

مزایای رهیافت شبیه سازی فرایند اخذ جایزه ۱۰۷

معایب رهیافت شبیه سازی فرایند اخذ جایزه ۱۰۷

مقایسه بین رهیافتهای مختلف و انتخاب مناسب ترین رهیافتها ۱۰۸

تعیین نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند بهبود و نقش امتیاز دهی ۱۱۱

خلاصه فرایند امتیازدهی ۱۱۴

پیشنهادهایی برای انجام خود ارزیابی در سازمانهای ایرانی ۱۱۶

فصل پنجم: سطوح سرآمدی

سطوح سرآمدی در مدل EFQM و فرایند دریافت جایزه ۱۱۹

فصل ششم : ارکان

ساختار ۱۲۴

شورای سیاستگذاری ۱۲۵

کمیته راهبردی ۱۲۷

کمیته علمی‌ ۱۳۱

کمیته داوری ۱۳۳

مجری طرح ۱۳۵

پیوستها

پیوست شماره ۱: نحوه امتیاز دهی در ارزیابی ۱۳۸

پیوست شماره ۲: پرسشنامه خود ارزیابی برای مدل EFQM 141

پیوست شماره ۳: فرم شماره ۱ – درخواست گواهینامه ۱۷۱

پیوست شماره ۴: فرم شماره ۲- درخواست تقدیرنامه ۱۷۵

پیوست شماره ۵: فرم شماره ۳- درخواست تندیس ۱۷۹

منابع و مأخذ ۱۸۳

مقدمه

رهبری و مدیریت سازمانها در کشورمان با چالت‌های فراوانی روبروست شمارش معکوس برای پیوستن ما به منظومه تجارت جهانی آغاز شده است پیوستی که چندان نیز از روی اختیار نیست. چشم‌های خبرگان صنعت و اقتصاد این خاک نگران آثار این پیوستن است. آیا سازمان‌های صنعتی ما توان رقابت در این فضا را دارند؟ در چه معیارهایی ضعیف هستیم؟ سازمان ما چگونه باید باشد تا در رقابت پیروز میدان باشیم؟ تفاوت سازمان ما با یک سازمان سرآمد درمقیاس جهانی چیست؟

این ها همان سوال‌هایی است که در کشورهای صنعتی و پیشرفته امروز، سالها قبل و در دوران رکود اقتصاد جهانی مطرح شد. کشورهایی نظیر: ژاپن،آمریکا  کشورهای اروپایی این سوالات را طرح کردند و کوشیدند که الگویی از یک سازمان موفق و سرآمد ارایه کنند. سازمانی که نیازهای اصلی جامعه را به بهترین نحو برآورده می‌کند و در این راه سرآمد دیگر سازمانهاست. به الگوهایی که از این سازمان ها ارایه گردید مدل‌های سرآمدی کسب و کار می‌گویند که به ادعای بسیاری از صاحب نظران نقش اساسی در جهت گیری صحیح سازمان‌های تجاری در این کشورها داشته است( گر چه حوزه عمل بعضی از این مدل ها وسیع تر از حوزه تجارت است  و مثلاً در حوزه‌های آموزش و بهداشت نیز استفاده می‌شود.) این مدلها الگویی از یک سازمان ارایه می‌کنند که در ایده و عمل سرآمد سازمان‌های دیگر است و نشان می‌دهد برای رشد و سرآمدی چه تغییراتی در اجزاء سازمان باید انجام شود.

سوالی که عموماً در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به اینکه کشور ما از لحظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارای ویژگیها و بافت خاصی است آیا استفاده از این مدلها می‌تواند برای سازمان‌های ایرانی عملی و مفید باشد؟ و در صورت استفاده از آنها تا چه حد باید در آنها تغییر ایجاد کرد؟در بین مدلهای سرآمدی کسب و کار مدل EFQM به دلایل متعددی از جمله دلایل زیر، اهمیت بیشتری برای صنایع و سازمانهای پیشتاز در کشور ما دارد:

۱) تحقیقات نشان می‌دهد که این مدل در سطح جهان بیش از دیگر مدلها به عنوان مدل مرجع جوایز ملی انتخاب شده است.

۲) از آنجا که این مدل در اکثر کشورهای اروپایی، به عنوان مرجع انتخاب شده است امکان الگو برداری از طیف وسیعی از سازمانها در کشورهای مختلف اروپایی با شرایط و ویژگی‌های متفاوت وجود دارد و امکان مراجعه و بازدید از سازمان سرآمد

( یا سازمانهایی که برای رسیدن به آن کوشیده اند) در برخی از این کشورها مثل ترکیه برای متخصصین کشور ما آسانتر است.

۳) روابط کشور اروپایی، عموما روابط خوبی بوده است که امکان انتقال دانش و استفاده مستقیم از خبرگان این مدل را برای سازمانهای ایرانی فراهم می‌کند.

۴) دیدگاه سیستماتیک قوی: توجه دقیق به مدیریت مبتنی بر فرآیندهای سازمانی و نتیجه گرایی مدلEFQM برای سازمانهای ایرانی که معمولا در این حوزه ها با مشکلات جدی روبررو هستند. بسیار آموزنده و اجرایی است.

۵) مدلی که مبنای ارزیابی و اهدای “جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان” در بخش صنعت و معدن ایران قرار گرفته است ( و قرار است توسط وزارت صنایع و معادن به سازمانهای واجد شرایط احراز جایزه داده شود) منطبق بر مدل EFQM است.

فصل اول

بررسی پیشینه مدلهای سرآمدی کسب و کار

تاریخچه مدلها

در سال ۱۹۵۰ موسسه JUSE ژاپن، آقای دکتر ادوارد دمینگ را برای انجام سخنرانی‌های مختلفی در زمینه بهره وری و کیفیت به ژاپن دعوت کرد. در سال ۱۹۵۱ این موسسه به پاس خدمات دکتر جایزه ای به نام ایشان بنیان نهاد که اهدای آن ، همچنان ادامه دارد. این مدل نگرش جدیدی دربحث کیفیت ایجاد و عنوان کرد که برای تولید محصولات و خدمات با کیفیت نیاز به هماهنگی همه جانبه در سطح سازمان داریم. اگر چه در آن زمان عمدتاً استفاده از روش‌های آماری برای کنترل کیفیت در کانون توجه اصلی این مباحث بود. ولی همین تفکر «نگرش فراگیر» منجر به ظهور «کنترل کیفیت فراگیر»‌در دهه ۶۰ میلادی شد.

موفقیت ژاپن در به کارگیری روش‌های علمی‌کسب و کار،‌تهدیدی جدی برای شرکت‌های آمریکایی ایجاد کرد، به طوری که در دهه ۸۰ بسیاری از آنها با واگذار کردن بازار به رقبای ژاپنی در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند. این تهدیدات منجر شد که شرکت‌های غربی در روش‌های کسب و کار خود تجدید نظر کرده و مدیریت کیفیت فراگیر را به طور گسترده ای به کار گیرند.

در اواخر دهه ۱۹۸۰، با مطرح شدن دو نگرش عمده، شیوه ها و نظام‌های مدیریت کیفیت، سازمان ها را به طور محسوسی تحت تأثیر قرار داد، استانداردهای سری ۹۰۰۰ ISO و مدیرییت کیفیت فراگیر که این دو نگرش به منظور هماهنگ کردن استاندادهای کیفیت و ارائه الگوهایی برای تضمین کیفیت به وجود آمد. سنجش میزان انطباق و سازگاری هر سازمانی با استاندارد ۹۰۰۱ ISO به راحتی و از طریق انجام برنامه‌های ممیزی (داخلی/بیرونی) امکان پذیر است و سازمان‌هایی که بتوانند با موفقیت، ممیزی‌های شخص ثالث (توسط سازمان‌های گواهی دهنده) را سپری کنند، موفق به دریافت گواهینامه مربوطه خواهند شد.

 مدیریت کیفیت فراگیر، روشی برای مدیریت و اداره یک سازمان است که اساس آن محور قرار دادن کیفیت و مشارکت همه اعضای سازمان بوده وهدف از آن، نیل به موفقیت در دراز مدت از طریق جلب رضایت مشتری و تأمین منافع همه ذی نفهان است برخلاف ۹۰۰۰ ISO یک استاندارد رسمی‌بین المللی برای مدیریت کیفیت فراگیر را ایجاد کرد، وجود ندارد. حتی خطوط راهنمای یکسان و هماهنگی که کمک کند چگونه می‌توان استقرار و به کارگیری مدیریت کیفیت فراگیر را اندازه گیری و ارزیابی کرد نیز موجود نیست. از سوی دیگر هیچ سازمان یا مرجع رسمی‌صدور گواهینامه ای که قادر باشد.استقرار و دستیابی به مدیریت کیفیت فراگیر را بر اساس استانداردهای بین المللی گواهی کرده و به رسمیت وجود ندارد از این رو می‌بینیم نظریات کم وبیش متفاوتی توسط اندیشمندان این رشته همچون دمینگ، جوران، کرازبی، ایشی کاوا، فیگن بام و … درتعریف مدیریت کیفیت فراگیر و اصول و راهکارهای اجرایی آن مطرح شده است. اما موضوعی که تمامی‌اندیشمندان مدیریت بر آن اتفاق نظر دارند، ضرورت اندازه گیری اصول و معیارهای اصلی مدیریت کیفیت فراگیر است. به همین دلیل در سال‌های اخیر مطالعات وتحقیقات متعددی به منظور شناسایی و اندازه گیری معیارهای اصلی مدیریت کیفیت فراگیر در کشورهای مختلف انجام شده است.