دانلود گزارشهای کارآموزی و پروژه دانشجویی

فهرست مطالب

چکیده تحقیق: ۳

مقدمه: ۵

هدف تحقیق: ۶

روش تحقیق ۸

قلمرو تحقیق: ۹

سئوال تحقیق: ۱۰

کاربران تحقیق: ۱۱

کاربران اصلی این تحقیق عبارتند از: ۱۱

وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش کشور ۱۱

کلیه دستگاههای اجرایی و تولیدی که متکی به مغزافزار و نیروی انسانی نخبه هستند ۱۱

ریاست جمهوری بویژه بنیاد نخبگان ۱۱

شورای عالی انقلاب فرهنگی ۱۱

مجلس شورای اسلامی و قوة قضائیه ۱۱

روش گردآوری اطلاعات ۱۲

ابزار گردآوری اطلاعات ۱۲

جامعه آماری و حجم نمونه ۱۲

محدودیت‎های تحقیق ۱۳

۱٫ مفهوم شناسی نخبگان ۱۷

چهار رویکرد عمده در مجموعه نظریات نخبگان از هم متمایز می‎شوند ۱۷

نظریه‎ی کثرت‎گرایانه‎ی نخبگان ۱۷

نظریه نخبه‎گرایی ۱۷

نظریه دمکراتیک نخبگان ۱۷

دیدگاه مردم – نخبگان ۱۷

منابع فیزیکی مانند وسایل تولید و … ۱۸

منابع اقتصادی مثل سرمایه ۱۸

۱- نظریه‎ی کثرت‎گرایانه‎ی نخبگان ۲۰

تغییر و توسعه جامعه‎ی ایران ۲۰

۱-۲- نظریه نخبه‎گرایی ۲۲

۱-۳- نظریه دمکراتیک نخبگان ۲۲

۱-۴- دیدگاه مردم – نخبگان ۲۲

۳٫ گردش مغزها و مهاجرت نخبگان ۲۴

عوامل اقتصادی ۲۵

جدول ۱ عوامل مؤثّر در مهاجرت نخبگان ۲۸

نظریه‎های توضیح‎دهنده جذب، نگهداشت و مهاجرت نخبگان ۳۱

نظریة سرمایه انسانی ۳۱

۲- نظریة سرمایه اجتماعی ۳۱

نظریة انتقال معکوس فنّاوری ۳۲

نظریة دوگانگی ساختار ۳۳

۵٫ نظریة محرومیت نسبی ۳۳

۶٫ نظریة مرکز – پیرامون ۳۴

۸٫ نظریة تحصیل مغزها ۳۴

۱۰٫ نظریه اجتماعات پژوهشی: ۳۵

۱۲٫ نظریه نظام آموزش اقتباسی: ۳۵

۱۳٫ نظریه بحران منزلتی: ۳۵

۱۴٫ نظریه جاذبه – دافعه (Pull – Push) 36

موانع بازدارنده ۳۶

الف- ارزیابی و فراتحلیل قالب و روش شناسی آثار ۳۸

عدم استفاده از تکنیک‌های پیشرفتة تجزیه و تحلیل بجز موارد معدودی از پژوهشها ۳۹

دورنمای وضعیت روش‌شناسی پژوهشها ۴۱

دورنمای وضعیت روش‌شناسی پژوهشها (ادامه) ۴۱

دورنمای وضعیت روش‌شناسی پژوهشها (ادامه) ۴۵

معرفی قالب آثار علمی ۴۸

جدول ۱ معرفی قالب آثار علمی ۴۸

۲- پراکندگی موضوعی آثار علمی ۴۹

جدول ۲ ـ پراکندگی موضوعی آثار علمی ۴۹

۳- دورة زمانی انتشار تحقیق و اثر علمی ۵۰

جدول ۳ـ دورة‌ زمانی انتشار تحقیق و اثر علمی ۵۰

۴- میزان همکاری محققان در تهیة اثر ۵۰

جدول ۴ـ میزان همکاری محققان در تهیة اثر (میزان هم‌ پژوهی و هم‌نویسی) ۵۰

۵- قلمرو رشته‌ای آثار علمی ۵۲

جدول ۵ ـ قلمرو رشته‌ای آثار علمی ۵۲

۷- میدان مطالعه ۵۴

۱۲- بررسی میزان اشتراک در تئوری و آموزه‌های نظری ۶۰

۱۴- میزان ارتباط و تناسب راهکارها وپیشنهادات ۶۳

۱۵- میزان شفافیت و قابل اجرا بودن راهکارها و پیشنهادات ۶۴

۱۶- طبقه بندی سطوح پیشنهادات و راهکارها ۶۵

منابع فارسی: ۸۶

منابع لاتین: ۹۰

چکیده تحقیق:

   عنوان تحقیق «راهکارهای توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها» است که با روش فراتحلیل (Meta-Analysis) انجام شده است.

   هدف فراتحلیل حاضر نیل به نتایج کلی و کاربردی از طریق ترکیب منابع و مطالعاتی است که در داخل کشور در زمینة « توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها» صورت گرفته است.

   این فراتحلیل که از طریق بررسی و ارزیابی ۴۸ اثر علمی انجام شد دو بُعد روش شناختی و محتوایی را مد نظر قرار داد. در بُعد روش شناختی نتایج نشان داد که مطالعات مورد بررسی در عین حال که انباشت خوبی از ایده‌های نظری و راهکارهای عملی را ارائه می‌کنند دارای اشکالات و نواقص متعددی هستند از جمله: عدم سازگاری بین اهداف، چارچوب نظری، روش تحقیق، نتایج و راهکارها- بدیهی بودن بسیاری از فرضیه‌ها- عدم استفاده از تکنیک‌های پیشرفتة تجزیه و تحلیل- مناسب نبودن حجم نمونه – اتکا به روش‌های نظری و …

   از جنبة محتوایی نیز این فراتحلیل پس از آسیب شناسی مختصر مطالعات و مشخص نمودن مشکلاتی چون عدم تناسب نتایج با اهداف پژوهش، ضعف ارتباط و تناسب راهکارها با هدف تحقیق و … در جستجوی تئوری مشترک و بنیادین تحقیق برآمد. در این بررسی مشخص گردید ۶/۳۹ آثار مبتنی بر تئوری جاذبه- دافعه و ۴/۳۷ درصد مبتنی‌بر آموزه‌های نظری مشابه و مرتبط با آن بوده‌اند. در درجه سوم ۶/۱۶ درصد آثار به سایر تئوریها تکیه کرده‌اند که آنها نیز عمدتاً تعارضی با گروه اول و دوم نداشته و به دلیل وسعت و قابلیت فراگیری که تئوری جاذبه- دافعه دارد می‌توان از آموزه‌های آنها چون مبحث «چرخش مغزها» به عنوان مکمل بهره گرفت.

   در زمینة راهکارهای پیشنهادی، این تحقیق نشان داد که ۷۲% از ۲۵۵ پیشنهاد ارائه شده، غیر شفاف و کلی و تنها ۲۸% آنها قابل اجرا و شفاف‌اند.

   سپس این راهکارها به چهار سطح بین‌المللی، ملی (کلان) میانی ( سازمانی) و خُرد (بازیگران) تقسیم گردید. در این میان تأکید اصلی محققان بر راهکارهای سطح ملی (جامعه – کشور- دولت) بوده است.

   در بخش پیشنهادات تلاش شد ضمن استفاده از پیشنهادات محققان، الزامات اجرایی تئوری محوری تحقیق را در قالب پیشنهاد هفت سیاست‌ و ۹ برنامة عملی بیان کنیم.

مقدمه:

در سالهای اخیر گرایشها و اقدامات جدیدی به منظور حفظ سرمایه انسانی نخبگان در کشور ظهور یافته است. از آنجا که نگاه غالب در این موارد نگاه دستگاهی و بخشی بوده است، برنامه‎ریزی‎ها در این زمینه فاقد جامع‎نگری است. موضوع تحقیق حاضر بررسی راهکارهای توسعه منابع انسانی نخبه و پیشگیری از مهاجرت نخبگان است. در حقیقت هم وجه ایجابی (جذب و توسعه منابع انسانی نخبه) و هم وجه سلبی پدیده (مهاجرت نخبگان) مورد نظر قرار گرفته است. از ‎آنجا که این مسأله‎ دارای ابعاد فرهنگی، اجتماعی سیاسی و اقتصادی و مدیریتی و حقوقی و… است پژوهش حاضر تلاش دارد با نگاهی همه سونگر ضمن بهره‎گیری از مطالعات انجام شده در همة حوزه‎های تخصصی به مجموعه‎ای از راهکارهای معین دست پیدا کند.

هدف تحقیق:

استخراج و تدوین خطوط راهنمای عملی و روشن برای حفظ و جذب نخبگان و بهره‎گیری از سرمایه انسانی نخبگان از درون مطالعات انجام شده و فراتحلیل مطالعات موجود در کشور از جمله مطالعات مرتبط با تدوین سند فرابخشی «حفظ و استفاده بهینه از نخبگان» هدف اصلی این تحقیق است.

نوع تحقیق:

در این تحقیق از کلیة انواع تحقیقات بنیادین و کاربردی بهره‎برداری می‎شود اما با عنایت به اینکه در نظر است راهکارهای جذب منابع انسانی نخبه و پیشگیری از مهاجرت نخبگان با رویکردی کاربردی دسته‎بندی و ترکیب شوند این تحقیق از نوع «کاربردی » تلقی می‎شود و می‎تواند مبنای تصمیم‎سازی و تصمیم‎گیری قرار گیرد. از نظر سطح تحلیل نیز این تحقیق توصیفی است و به علت‎یابی نمی‎پردازد. ضمن آنکه این تحقیق بصورت مقطعی و برای یک بار انجام می‎شود.

روش تحقیق

روش تحقیق حاضر کیفی است و در آن از فراتحلیل (Meta Analysis) استفاده شده است. داده‎های کیفی به صورت توصیفی طبقه‎بندی و ارائه شده‎اند. همچنین تلاش شده است تصویر کلان فراتحلیل از طریق استخراج و تدوین برخی نکات به صورت داده‎های کمّی توصیفی بیان شوند.

فراتحلیل روشی است که به کمک آن می‎توان تفاوت‎های موجود در تحقیقات انجام شده را استنتاج کرد و در رسیدن به نتایج کلی و کاربردی از آن بهره جست… در روش فراتحلیل ابتدا از طریق شکستن اجزای کل به ماوراء و فراتر از کل اولیه می‎رسیم، سپس تحلیل اولیه را به نحوی منتقل یا تبدیل می‎کنیم که یافته‎های نامناسب در چارچوبی قابل قبول قرار گیرند و سرانجام، تحلیلهای ترکیب شده اطلاعاتی را نشان دهند که اطلاعات اولیه نشان نداده باشند. در عمل، ابتدا اطلاعات از منابع اولیه استخراج و سپس با یکدیگر ترکیب می‎شوند و سرانجام یک کل جدید را تشکیل می‎دهند. (دلاور، علی: ۲۸۸)

  قلمرو تحقیق:

قلمرو تحقیق حاضر کلیة یافته‎های علمی و پژوهشی داخل کشور در خصوص حفظ و جذب سرمایه انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزهاست. از آنجا که این تحقیق در جستجوی راهکارهای تجویزی است لذا به مطالعات داخل کشور اتکا دارد.

نخست در بین بانکهای اطلاعاتی از قبیل بانک اطلاعاتی مرکز اسناد و مدارک علمی کشور و کتابخانه‎های دانشگاهی و برخی مؤسسات تحقیقاتی، کلید واژگانی چون: منابع انسانی نخبه – نیروی انسانی نخبه – نیروی انسانی متخصص – منابع انسانی متخصص – متخصصین – نخبه- فرار مغزها – مهاجرت مغزها – مهاجرت نخبگان و… جستجو و بازیابی شد.

پس از این مرحله متن حدود ۲۰۰ مقاله، گزارش، طرح پژوهشی، پایان‎نامه در دسترس قرار گرفت.

برخی منابع یاد شده که پیرامون موضوعاتی چون نخبگان سیاسی عصر پهلوی یا نخبگان ورزشی بود از فهرست منابع حذف گردید. منابع فراوان دیگری نیز وجود داشت که پیرامون دانش‎آموزان تیزهوش و نخبه بود اعم از پیشرفت تحصیلی، ضریب هوشی و… این گروه از منابع نیز از دستورکار این طرح خارج شد.

گروه دیگری از مقالات نیز وجود داشت که فاقد چارچوب علمی بود و شکل ژورنالیستی و انشایی (عمدتاً بدون ارزش تحلیلی و ذکر منابع و مأخذ) داشت. این دسته از منابع نیز به دلیل احتمال خدشه وارد شدن به نتایج علمی طرح و تأکیدی که بر «آثار علمی» در طرح حاضر داریم حذف گردید.

در نهایت ۱۹ طرح پژوهشی و پایان نامه، ۶ عنوان کتاب فارسی منتشر شده در زمینة نخبگان و فرار مغزها و ۲۳ مقاله انتخاب و گزینش گردیدند که جمعاً ۴۸ اثر علمی را تشکیل می‎دهند. دسترسی به اصل برخی طرحهای پژوهشی و پایان‎نامه ها ضمن وجود موانع اداری وقت فراوانی را از محقق به خود اختصاص داد. علیرغم این خوشبختانه با مطالعه و تلخیص این آثار، انباشت زیادی از ایده‎ها و آموزه‎ها در حدی که مورد نیاز طرح بود فراهم آمد.

سئوال تحقیق:

پرسش نخست تحقیق این است که فراتحلیل آثار علمی و مطالعات داخل کشور چه ایده‎ها و نکات جدیدی را بدست می‎دهد؟ سئوال دیگر تحقیق حاضر این است که: با توجه به مطالعات انجام شده در داخل کشور، چه راهکارهایی برای حفظ و جذب سرمایه انسانی نخبة کشور و پیشگیری از مهاجرت بی‎رویة نخبگان می‎توان پیشنهاد کرد؟

 کاربران تحقیق:

کاربران اصلی این تحقیق عبارتند از:

۱- وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش کشور

۲- کلیه دستگاههای اجرایی و تولیدی که متکی به مغزافزار و نیروی انسانی نخبه هستند

۳- ریاست جمهوری بویژه بنیاد نخبگان

۴- شورای عالی انقلاب فرهنگی

۵- مجلس شورای اسلامی و قوة قضائیه

روش گردآوری اطلاعات

روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‎ای است و تلاش شده است کلیة آثار علمی داخل کشور مرتبط با موضوع تحقیق اعم از کتاب، پایان نامه، طرح پژوهشی و مقاله گردآوری تلخیص و فراتحلیل شوند.

ابزار گردآوری اطلاعات

  ابزار گردآوری اطلاعات تعداد دو پرسشنامه بوده است که به منظور گردآوری اطلاعات اسنادی از آنها استفاده شده است. پرسشنامه نخست به طرحهای پژوهشی و پایان نامه اختصاص داشته است. از آنجا که در بخش مقالات و کتابها عمدتاً مؤلفه‌هایی چون فرضیه، جامعه آماری و …  وجود نداشت پرسشنامه مستقل دیگری برای این آثار تهیه شد. این پرسشنامه ابتدا در اختیار هشت نفر از اعضای هیأت علمی و محققان مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی قرار گرفت تا روایی (Validity) آنها بررسی شود. در این مرحله اصلاحات مورد نظر در این پرسشنامه به عمل آمد.

جامعه آماری و حجم نمونه

این تحقیق فاقد نمونه‎گیری است.