دانلود گزارشهای کارآموزی و پروژه دانشجویی

دانلود مقاله مساجد

مساجد
مساجد اولیه
با ورود مسلمین به ایران ،اولین بناهایی که توسط آنها در شهرها فتح شده بنا گردید ، مساجد بودند . این ابنیه معمولاً در نقاط مرکزی و مهم شهر و برخی بر  روی پرستشگاههای زرتشتی بنا می شوند نظیر مسجد یزدخواست که بر روی آتشکده بنا شده است و مسجد جامع بروجرد که آثار به دست آمده بر اثر بررسی ها و سونداژها نشان می دهد که بر روی آتشکده ای نیمه ویران ساخته شده است و مسجد نیریز که از تبدیل چهار طاقی به صورت مسجد درآمده که بر روی مهرابه ای بنا گردیده است که نظیر آن مسجد جامع زواره می باشد که با بررسی های اخیر معلوم گردیده بر روی مهرابه احداث شده است .
اولین مسجد در زمان پیامبر (ص) در شهر مدینه و به دست انصار ساخته شد . این مسجد که به شکل مربع و مصالح آن از خشت و سنگ لاشه بود ، ابتدا شکل سرپناهی با ستون هایی از درخت نخل و پوششی از نی و بوریا برای جلوگیری از تابش شدید نور آفتاب داشت که بعدها همین سرپناه به شبستان تبدیل شد ، اطراف مسجد نیز صفه هایی به نام صحابه پیغمبر از جمله ابوذر به وجود آمد .
مسجد بروجرد
عناصر مشترک در مساجد
به طورکلی مساجد دارای عناصر مشترکی هستند که آنها را از سایر بناها متمایز می سازد.
این عناصر مشترک عبارت اند از : صحن ، ایوان ، رواق ،مناره ، گنبد ، شبستان و محراب ولی باید توجه داشت که بعضی از مساجد فاقد صحن و مناره هستند مانند مسجد شیخ لطف الله اصفهان و تعدادی از مساجد اولیه اسلامی نیز ایوان و گنبد ندارند مانند تاریخانه دامغان . اما هیچ مسجدی نمی تواند محراب نداشته باشد بنابراین کلیه عناصر ذکر شده ، به نوعی ، کم یا زیاد در ساختمان مساجد اسلامی به کار گرفته شده اند . مثلاً بعضی از مساجد دارای چندین محراب هستند مانند مسجد جامع اصفهان که ۹ محراب دارد ولی اکثر مساجد دارای یک محراب در جنوب مسجدند . در ساختار بعضی از مساجد طاق نماها ، نقش اساسی و کاربردی دارند در صورتی که در برخی دیگر منحصراً دارای جنبه زیبایی شناختی و تزیینی و ایجاد تقارن و خارج کردن دیوارها از شکل یکنواختی می باشد .
صحن و حیاط
یکی از عناصر مهم معماری مساجد اسلامی ، صحن و حیاط است که به دلیل پیروی از طرح و نقشه اولین مسجد جهان (مسجد النبی) طرح مربع و با مربع مستطیل دارد و فضایی آزاد و روحانی را برای واردین به مسجد ایجاد می کند . در واقع شکل و فرم و عناصر تزیینی ابتدا در همین صحن ها به نمایش در می آیند و شما هنگام ورود به مسجد بسیاری از عناصر معماری و تزیینات وابسته به معماری را یکجا مشاهده می کنید .
در وسط صحن حیاط ، آب مظهر پاکیزگی و نظافت در حوض بزرگی که با فضاسازی بنا به صورت دایره و یا مربع و مستطیل و یا هشت گوش متناسب است ، متجلی می شود . معمولاً معماران چیره دست تمام  دانش ها و رموز معماری خود را در یک بنای مقدس به کار           می بردند . از این رو ، محل حوض را در جایی انتخاب می کردند که لااقل تصویر بخش اعظمی از بنا به ویژه ایوان ها و طاق نماهای زیبا که دارای تزئینات و رنگ های الوان بودند کاملاً در حوض منعکس شود . هنگامی که این آیینه کاذب ، با موج کوچکی شکسته می شود ، انسان متفکر و عارف به چشم دل می بیند که هیچ چیز جز ذات اقدس پروردگاری پایدار نیست (کل من علیها فان)  بنابراین حوض علاوه بر کارکردن که برای وضو ساختن دارد ، نمادی تزیینی نیز به شمار می رود . در بعضی از مساجد مانند مسجد عتیق شیراز بر روی حوض ، سکو یا تختگاهی ساخته اند که پایه های آن در حوض بود . در بالای این سکو که به آن «خدای خانه» می گویند مؤمنین دور از دسترس مردم عادی ، به تلاوت قرآن مجید می پرداختند .

(( برای دانلود کلیک کنید ))