نقش و تاثیر هنر و فرهنگ ممالک گشودهشده بر شکلگیری معماری اسلامی
فهرست مطالب
مقدمه
فصل اوّل
مؤلفههای فرهنگی در عربستان پیش از اسلام
دستاوردهای معماری عربستان در صدر ورود اسلام
فصل دوّم
سنتهای فرهنگی و هنری ممالک گشودهشده در صدر اسلام
امویان و هنر آنها
سنت هنری عباسیان
سرزمینهای غرب اسلامی
معماری امویان اسپانیا
معماری شمال افریقا و اسپانیا
معماری فاطمیان شمال افریقا و اسپانیا
فصل سوّم
خصوصیات فضای کالبدی مسجد
گنبد
مناره
محراب
مقصوره
صحن
ایوان
یک نکته
فصل چهارم
جلوهگری نور و ذوق ایرانی
تزئینات کاشیکاری
فصل پنجم
معماری غیر دینی
نظریه گشتالت در معماری اسلام
نگاهی کلی به معماری اسلامی
مقدمه
وقتی به هنر تعبیر “اسلامی” اطلاق میشود به اقوامی اشاره میکند که زیر نظر حکام مسلمان میزیستهاند و یا در فرهنگها و جوامعی زندگی میکردهاند که به شدت متأثر از ویژگیهای خاص حیات و اندیشه اسلامی بودهاند.
تعبیر اسلامی بر خلاف تعبیر مسیحی نه تنها به یک دین بلکه به یک فرهنگ عمومی هم اطلاق میشود.
اعراب فاتح با سنتهای اندکشمار و آموزههای محدود هنری خود در جهانی رخنه کردند که هم از لحاظ مضامین و قوالب هنری و واژگانعمومی خاص آن بسیار پرمایه و غنی بود.
حال برای فهم و درک هنر اسلامی و اشکالی که پدید آورد و نیز طرز و شیوه آفرینش آنها باید پیش از همه این نکته را روشن کرد که آیا اعراب فاتح این سرزمینها سنت خاصی با خود به ارمغان آوردهاند؟ و این سنتها در مقایسه با سنتهای موجود در تمدنهای آن زمان درچه درجهای از اهمیت قرار دارند؟ آیا دین جدید پدیدآورنده بعضی از نگرهها و اصولی بود که بیان هنری یافتند؟ مسلمانها در سرزمینهای گشودهشده کدام نهضتها و حرکتهای هنری را شکل دادند؟
فصل اوّل
بررسی هنر و معماری عربستان
پیش از ظهور اسلام وصدر اسلام
مؤلفههای فرهنگی در عربستان پیش از اسلام
هرچند نمیتوان به اطلاعات مکتوب درباره عربستان پیش ا زاسلام چندان اعتماد کرد و کاوش و حفاری جدی نیز در این ناحیه به ندرت صورت گرفتهاست و مکشوفات نیز چندان معتبر نیست، کمابیش باید پذیرفت که در ادوار نزدیک به فتوحات اسلامی عربهای عربستان سنتهای بومی قابل ملاحظهای داشتهاند.
آرمانهای مسلط قبایل درباره زندگی و بازتابهای آن در عربستان چندان اعتنایی به هنرورزان نداشت و آنها را در ردهای فرودست قرارمیداد. این بیاعتباری ضرورت نگهداری و انتقال آثارآنها را از بین میبرد.
البته نمونههای بسیار وجود دارد که نشان میدهد که شماری از اشکال و تعابیر وارد شده به اعتقادات دین اسلام و یا تمدن اسلامی به نوعی در عربستان پیش ا زاسلام وجود داشته ولی کاربرد آنها به لحاظ بیان معماری و هنری بسیار خام و ابتدایی بودهاست.
مثلاً در مکه و واحههای دیگر عربستان درباره حرم نوعی عقیده و برداشت باستانی سامی وجود داشت؛ حرم جایی بود اغلب بزرگ که به طور طبیعی با شیوهای کمابیش خام نقشهبندی شدهبود و در ضمن قداست داشت و جز افرادی خاص، آنهم در ایامی خاص کسی به آن راه نداشت.
کلمه مسجد هم منشأ پیش اسلامی دارد. عربهای پیش از اسلام در مراسم نسبتاً ساده و مذهبی نمادی از اولوهیت را در خیمهای قرار میدادند و یا معمولاً به پارچهای گنبدیشکل میپیچاندند که تقریباً به نقشبرجستههای پالمیری شبیه بود. محراب که بعدها جزئی از مساجد شد بخش توخالی و مجوّفی از یک بنای مذهبی یا غیرمذهبی بود.
(( برای دانلود کلیک کنید ))
:: برچسبها:
دانلود نقش و تاثیر هنر و فرهنگ ممالک گشودهشده بر شکلگیری معماری اسلامی ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0