دانلو مقاله کاوشی نو در مجازات اعدام
چکیده
مجازات اعدام به عنوان سنگین ترین مجازاتی که در حوزه ی کیفر شناسی مطرح است، چند سالی است که از سوی برخی محافل مورد انتقادات شدید قرار گرفته و بعضی کشورها به تبع دانشمندانشان، رویکردهای متفاوتی به آن برداشته اند؛ برخی به حذف مطلق یا نسبی آن اقدام کرده اند تا به جرگه ی مخالفان اعدام درآیند و برخی با ابقای این مجازات، آن را مؤثر و بلکه پر ثمر می دانند.
این مقاله پس از بررسی فلسفه ی مجازات ها و تقسیم بندی این مجازات به اعدام «قصاصی»، «تعزیری» و «حدی»، به بررسی و پاسخ به مهمترین اشکالات مخالفان آن پرداخته است. این اشکالات عبارتند از: مغایرت اعدام با احساس بشر دوستی؛ غیر بازدارنده و غیر ارعابی بودن اعدام؛ ایجاد حس انتقام و ترویج آن در جامعه و فرد؛ خطاپذیری محاکمات جنایی؛ و عادلانه نبودن اعدام.
مقدمه
مجازات اعدام از جمله مجازات هایی است که در سال های اخیر، با چالش هایی در حوزه ی نظر و عمل مواجه بوده است. به لحاظ نظری، دانشمندانی همچون بکاریا در رساله ی جرایم و مجازات ها و پیروانش این مجازات را خلاف نظریه ی «قرار داد اجتماعی» می دانند، هر چند دانشمندان بزرگ دیگری همچون بنتام، روسو و منتسکیو با وی هم عقیده نیستند. و پاسخ های محکمی در مقابل آن دارند. این بحث به قدری جدی است که در سطح سازمان های بین المللی و مهم ترین آن، یعنی سازمان ملل نیز مطرح شده. در ۲۰ نوامبر ۱۹۵۹، مجمع عمومی سازمان ملل در چهاردهمین دوره ی کاری خود، به موجب تصمیم ۱۳۹۶ به شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان مأموریت داد تا درباره ی اعدام و قوانین مربوط و طرز عمل آن مطالعه کند و نتایج و آثار ابقا و الغای مجازات اعدام را در زمینه جرم شناسی بررسی نماید. مارک آنسل، مستشار دیوان کشور فرانسه و مدیر بخش حقوق تطبیقی پاریس، گزارشی را درباره ی مجازات اعدام مطرح کرد که بعدها در سال ۱۹۶۲ منتشر شد. وی با ارائه ی ارقام و آمار، نتیجه گرفت: تمایل جامعه ی جهانی به سمت الغای مجازات اعدام و جایگزین ساختن آن به وسیله ی زندان و اقدامات تأمینی و تربیتی است. البته واژه ی «جامعه ی جهانی» تا چه حد شامل کشورهای اسلامی می شود، معلوم نیست؛ چرا که حقوق اسلامی و کشورهای اسلامی بر این مجازات تأکید دارند.
نگرش آنسل و دیگر مخالفان اعدام بر «میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی»، مصوب ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ تأثیر گذاشت و به تأیید نگرش لغو اعدام منجر شد و در نتیجه، کشورهایی که این مجازات را لغو نکرده اند، آن را به صورت محدود به موارد و شرایط خاص قبول کردند. البته گرایش افراطی به مجازات اعدام نیز مذموم است، ولی آیا می توان این مجازات را به طور کلی غیر کارآمد و غیر انسانی دانست؟
بسیاری از علمای اخلاق در مغرب زمین، درباره ی این مجازات اختلافات عمیقی دارند؛ چنان که ـ برای نمونه ـ در کتاب مباحث جاری اخلاق کاربردی، نوشته کوهن Andrewi cohen و ولمن wellman به اختلاف پویمن و ناتانسون در این زمینه اشاره شده است.
از لحاظ عملی نیز بین کشورهای جهان، رویکردهای متفاوتی ملاحظه می گردد. برخی کشورهای جهان همچون اعضای اتحادیه ی اروپا به محدود کردن این مجازات پرداخته اند. برخی دیگر آن را بکلی لغو کرده اند ـ همچون کشورهای اسکاندیناوی و اتریش ـ و برخی دیگر نیز همچنان بر پر فایده بودن مجازات اعدام تأکید داشته، بر عقیده خود پا بر جا هستند.
اما آنچه بر استحکام و بقای این مجازات در طول سالیان دراز با وجود مخالفت های بسیار افزوده و پشتوانه ی محکم آن بوده، از یک سو، نتایج علمی و تجربی و از سوی دیگر، آموزه های مذهبی، به ویژه در کتب آسمانی تورات و انجیل و قرآن درباره ی برخی جرایم بوده است. اخلاق مذهبی نیز با تأثیر از این آموزه ها، عقوبت مرگ را برای برخی جرایم اخلاقی لازم دانسته و بر آن تأکید کرده و پاسخ های قاطعی نیز در برابر مخالفان ارائه داده است.
(( برای دانلود کلیک کنید ))
:: برچسبها:
دانلو مقاله کاوشی نو در مجازات اعدام ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0