دانلود گزارشهای کارآموزی و پروژه دانشجویی

کارتحقیقی عقد ضمان و نقش آن در حقوق مدنی

چکیده:

عقد ضمان یکى از انواع عقود اسلامى است که در این مقاله در چهار مبحث مورد بررسى قرار گرفته است:

در مبحث اول، نویسنده پس از بحث لغوى در مورد معناى ضمان آن را به سه نوع ضمان معاوضى، قهرى و عقدى یا قراردادى تقسیم مى‏کند و سپس به تشریح ضمان قراردادى مى‏پردازد و نظر فقهاى گوناگون را در مورد آن ابراز مى‏دارد.

در مبحث دوم، نظریات فقهاى امامیه را در مورد اینکه آیا ضمان قالب عقدى دارد یا ایقاعى مطرح مى‏کند و پس از بیان نظر فقها در این خصوص به این نتیجه مى‏رسد که اکثر قریب به اتفاق فقهاى امامیه پیروى از قواعد و مقررات تشریفات عقدى را در مورد عقد ضمان لازم و ضرورى نمى‏دانند.

در مبحث سوم، آثار ضمان با بیان سه نظریه نقل ذمه، تضامن و وثیقه معرفى مى‏شود و پس از تشریح استدلالهاى فقها در این مورد، به نقد و بررسى این دلایل مى‏پردازد.

در مبحث آخر، ضمان و شرایط معتبر در آن درباره موضوعات مختلف مطرح مى‏شود و نویسنده پس از طرح یک یک این فروعات آنها را شرح و توضیح مى‏دهد.

فصل اول

عقد ضمان

مبحث نخست: شناخت مفهوم ضمان

ضمان یکى از انواع روابط حقوقى در اسناد تجارى است که براى شناخت مفهوم آن از دیدگاه فقه اسلامى باید به نظریات فقهاى عظام مراجعه کرد. با وجود اینکه اصولاً مطالعه کتب لغت در این زمینه‏هاــ به دلیل احتمال نقل از معنى لغوى به معانى اصطلاحى در فنون مختلف و در نتیجه عدم حجیت کلام ایشان ــ نقشى در سرنوشت اینگونه قراردادها و مفهوم اصطلاحى آنها در قلمرو عرف و فقه و حقوق ندارد؛ اما به دلیل تأثیر اختلاف نظر فقها در مورد مفهوم و ریشه لفظى واژه «ضمان» در مفهوم اصطلاحى و ماهیت فقهى ـ حقوقى این عمل حقوقى و آثار ناشى از آن مطالعه و بررسى مفهوم واژه ضمان ضرورى به نظر مى‏رسد.

۱) مفهوم ضمان در لغت

واژه «ضمان» از ریشه «ضمن» گرفته شده است. در کتب لغت عربى این ریشه را با قرائتها و معانى گوناگون آورده‏اند. از میان آنها ریشه «ضَمَنْ» به معنى «قبول مسئولیت، تعهد، ضمانت، پذیرفتارى و التزام» براى مفهوم ضمان قراردادى متناسب‏تر و قابل استفاده‏تر است.در کتب لغت فارسى نیز «ضمان» به معنى «قبول کردن، پذیرفتن، برعهده گرفتن وام دیگرى و ملتزم شدن» آمده است. در زبانهاى دیگر نیز واژه ضمان به همین مفاهیم به کار رفته است^.

(( برای دانلود کلیک کنید ))