دانلود گزارشهای کارآموزی و پروژه دانشجویی

مقاله متعه یا ازدواج موقت

سخن از غرایز آدمی و نحوه برخورد با آن و موضع نظامهای حقوقی و ادیان در این خصوص بحث تازه ای نیست چنانکه بحث درمورد فلسفه ازدواج و حدود آزادی مبنی در اسلام و حلیت و حرمت متعه (ازدواج موقت) و تأثیرات مثبت یا منفی اجتماعی آن نیز سابقه ای طولانی در فقه و حدیت و تفسیر دارد لیکن در این اواخر بحث درباره آزادی ازدواج موقت به ویژه بعد از سخنرانیهای جدال برانگیز از تریبونهای رسمی کشور در خصوص مفید بودن احیای این سنت فراموش شده، ابعاد مردمی نیز یافته است که در این خصوص ار حصار مشاجرات حوزه ای و کتابهای فقهی به عرصه مطبوعات و محافل خصوصی کشیده است ولی جای تأسف است که در این باره بحث تازه ای به صورت علمی و جدی صورت نگرفته است.

مخالفان ازدواج موقت نمود عملی آن را در نظر می گیرند و آزادی ازدواج موقت را به معنای برداشتن ومانع قانونی از پیش پای مردان هوسباز می پندارند که بدون احساس مسؤولیت کانون گرم خانواده را به امان خدا سپرده و هر شب دنبال شضکار تازه ای می روند. این گروه با توصیف متعه به عنوان زن کرایه ای،
بی آنکه تصویر روشنی از ماهیت این نهاد حقوقی داشته باشند بدان می تازند. زنان شوهردار نگرانند که مبادا تصویب آزادی متعه باعث وسوسه ی شوی آنان شود و کار به جاهای باریک بکشد و ناگهان همسر به ظاهر سربه زیرو وفادارآنان به استشمام بوی طعمه تازه زیرورو شود و هوس تغییر ذائقه کند، به خصوص که از قدیم گفته اند«مهر مرد را اعتماد نشاید ابد»

برخی از متدینین هم نگرانند که مبادا آزادی متعه دیگر همان آزادی جنسی لگام گسیخته غرب باشد که با رنگ و بوی مذهبی تبلیغ می گرددو بعید نیست که این بار مملکت بنام اسلام و دین به ورطه فساد اخلاقی سقوط کند.

جامعه شناسان نیز نگرانند که مبادا آزادی ازدواج موقت موجب سستی بنیان خانواده شود وچنین می پندارند که انطباق نداشتن ان با شرایط و اوضاع و احوال فعلی جامعه ما ممکن است باعث ایجاد تنشها و ناهنجاریهایی تازه در جامعه گردد. برخی از زنان تحصیلکرده و روشنفکر نیز، متعه را به معنای بازیچه شدن زن در برابر هوسهای شیطانی مرد و تبدیل به کالایی با تاریخ مصرف مشخص دانسته و آنرا توهین به ساحت زن می دانند. شیفتگان فرهنگ غرب که چشم به دهان محافل فرهنگی و فکری اروپا دوخته اند و هر آنچه که مهر تأیید غرب بر آن نخورده باشد قبول ندارند. متعه را نهادی کهنه و محصول افکار قرون وسطایی
می شمارند که با زندگی امروز همنوایی ندارد این گروه به فرهنگ غرب درود
می فرستند که در آن جایی برای چنین افکار پوسیده و ارتجاعی نمانده است و معتقدند که در آنجا مسئله روابط جنسی یکبار برای همیشه به نحو شایسته و مترقی (!) حل شده است.

موافقان هم برخی از متدینین هستند که بدون توجه به نتایج و عواقب عملی آن، متعه را به مثابه حکم شرعی قبول دارند. برخی هم که با عمق بیشری به موضوع می نگرند و قصد توجیه آنرا دارند. آثار اجتماعی متعه را در نظر می گیرند و می گویند که با توجه به مشکلات اجتماعی و اقتصادی کشور، اغلب جوانان در مراحل اوج غرایز جنسی قادر به ازدواج دائم نیستند، از اینرو دختران و پسران جوان یا تن به حرمانی توانفرسا می دهند یا به طریقی به معصیت آلوده می شوند. زندگی امروزی این دو قشر حساس را در دانشگاه و مدرسه و کوچه و بازار و مجتمع های مسکونی و محلّات پرتراکم به هم نزدیکتر کرده است. وسایل ارتباط جمعی نوین هم مثل رادیو، تلویزیون، ماهواره ها، کتابها و مجلات راه های ارتباط را هموارتر میکند و آتش غرایز را شعله ورتر می سازد. حال آنکه مه بیهوده از جوانان انتظار داریم تا مانند صدها سال پیش که اینهمه تغییر و تحول رخ نداده بود و ازدواج ها اغلب درحال سنین نوجوانی صورت می گرفت، همچنان پاک و
بی آلایش می مانند، به علاوه در موارد معدودی نیز کسانی که همسر خود را از دست داده اند و امکان یا قصد ازدواج مجدد را ندارند یا کسانی که مدت زمان متنابهی به همسر خود دسترسی ندارند یا زوجه آنان بر اثر بیماری و غیره توان و آمادگی جنسی خود را از دست داده است در عسر و حرج قرار می گیرند. بنابراین متعه می تواند حداقل در موارد خاص راه حل خوبی باشد. سختگیریهایی که در مورد روابط پسران و دختران جوان به کار میرود، به هر حال باید راه چاره قانونی معقولی نیز وجود داشته باشد. برخورد کاملاً منفی، نه فقط راه چاره نیست بلکه باعث واکنشها و بازتابیهای نادرست وخطرناک نیز می شود.

به هر حال بیان همه عقاید مخالفان و موافقان در اینجا میسر نیست و البته مطبوعات نیز مورد انتقاد هستند که برای تنویر افکار مردم در این خصوص هیچ تلاشی نکرده اند و به عقاید مخالفان بهای کمتری داده اند. حال آنکه باید دیدگاه هر دو گروه به طور مشروح و مستدل و روشن ارائه شود تا بهترین راه حل مشخص شود. تصمیمی که به سرنوشت همگان مربوط است، نباید یک جانبه اتخاذ شود. یک قائده حقوقی، قطعه فلزی است که بر سند آن عقاید موافقان و زیر چکش انتقاد مخالفان ساخته و پرداخته می شوند و این با شتابزدگی و کم حوصلگی به دست نمی آید.

از مجموع گفته های مخالفان و موافقان چنین استنباط می شود که رگه هایی از حقیقت در سخنان هر دو گروه وجود دارد اما هیچ کدام تصویر روشنی از ماهیت صحیح متعه و کاربرد عملی ان ندارد و هر دو گروه فقط تیری در تاریکی می اندازند در اینجا برآنم که با جمع آوری مطالب و سعی و تلاش در این زمینه از این نهاد حقوقی غبار روبی کنیم و آن را چنان که هست بنمایانیم تا آنکه مخالفان و موافقان بتوانند با روشن بینی بیشتر اظهارنظر کنند.

منابع:

۱ـ آبادی ـ امیر حسین و شهری ـ غلام رضا. مجموعه نظرهای مشورتی اداره حقوقی دادگستری تهران ۱۳۷۰

۲ـ ابن ابی الحدیدـ شرح نهج البلاغه ـ جلد ۴انتشارات بیروت

۳ـ ارفع نیا ، بهشید ـ ح ـ ب .خ ـ جلد۲ـ انتشارات آگاه ـ تهران ۱۳۷۶

۴ـ آشتیانی ـ میرزا محمود ـ نکاح چاپ مشهد ب . ت

۵ـ انصاری خواجه عبدا… ـ کشف الاسرار و عده الابرار (معروف به تفسیر خواجه عبدا… انصاری)

۶ـ حلی ـ ابن ادریس ـ السرائرـ جلد ۲ـ انتشارات جامعه مدرسین ب. ت

۷ـ خوانساری ـ سید احمدـ جامعه المدارک فی شرح مختصر النافع جلد ۴ ب.ت

۸ـ دورانت ـ ویل ـ تاریخ تمدن ـ جلد ۳ تهران ۱۳۶۷

۹ـ شهابی ـ محمود ـ ادوار فقه ـ انتشارات دانشگاه تهرانب.ت

۱۰ـ شهید اول ـ اللمتعه الدمشقیه ـ کتاب النکاح جلد ۲ ـ انتشارات دار الکفر ـ قم ۱۳۷۳

۱۱ـ شهید ثانی ـ مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام جلد ۲ ـ قم ب.ت

۱۲ـ طبابایی ـ المیزان ـ جلد ۴ ـ ب.ن ـ ب.ت

۱۳ـ شیخ طوسی ـ مسبوط ـ جلد ۴ ـ انتشارات اسماعیلیان قم ب.ت

۱۴ـ علم هلهدی ـ سید مرتضی ـ الانتصار ـ ب.ن ـ ب.ت

۱۵ـ کاتوزیان ـ ناصر ـ مقدمه علم حقوق ـ انتشارات بهشید تهران ۱۳۶۶

۱۷ـ کاتوزیان ـ ناصر ـ قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی ـ نشر دادگستری تهرتن ۱۳۸۰

۱۸ـ شیخ مفید ـ العیون و المحاسن ـ ب.ن ـ ب.ت

۱۹ـ مقداد، فاضل ـ نکاح ـ انتشارات بیروت ـ ب.ت

۲۰ـ مقدسی ـ روضه الناظر ـ و جفتنه الناظر ـ چاپ بیروت ـ ب.ت

۲۱ـ نجفی ـ شیخ محمد حسن ـ جواهر الکلام ـ جلد ۳ ـ ب.ن ـ ب.ت

۲۲ـency clopedia britanica vol.6

• Padfield f   low made simple . oxford 1989
• Waker dowid m the oxford companion low oxford 1980

(( برای دانلود کلیک کنید ))